İmmün Sistem - İmmün Yetmezlik

İmmün sistem, çeşitli organ, hücre tipleri ve proteinlerden oluşur ve yabancı maddeleri tanıyarak enfeksiyonlara karşı savaşır.¹

İmmün sistemdeki hücre ve proteinler, enfeksiyonlara hızlı cevap verebilmek için vücudun her yerine kan veya lenfler yoluyla dağılır.¹

Bademcikler

Bademcikler bir çift lenfatik dokudur ve enfeksiyona karşı bağışıklık sisteminin ilk savunma hattının bir parçasıdır.^1,2

Timus

Bu organ, T lenfositlerin (bağışıklık sisteminin hücreleri) gelişimini ve olgunluğunu kontrol eder. T lenfositleri, enfeksiyonlara karşı korunmada gereklidir.¹

Lenf düğümleri

Lenf düğümleri vücudun çeşitli yerlerinde özellikle de boyun ve koltukaltı bölgelerinde bulunur. Lenf sistemi, enfeksiyonlara karşı savaşmak üzere bağışıklık sistemini harekete geçirmeye yardımcı olur.¹

Dalak

Dalak, T-lenfositlerin,
B-lenfositlerin ve monositlerin toplandığı bir organdır. Organizmalarla bağışıklık sistemindeki hücrelerin birbirleriyle çarpıştığı yerdir ve bu sayede kanın temizlenmesini sağlar.¹

Karaciğer

Karaciğer, bağışıklık sistemindeki proteinlerin sentezlendiği yerdir ve aynı zamanda kan karaciğerden geçerken birçok fagositik hücre (bağışıklık hücreleri) kandaki bakterileri temizler.¹

Kemik İliği

Kemik iliği, immün sistemin çoğunluğunun gelişmemiş olarak veya kök hücre şeklinde oluşturulduğu yerdir. İmmün sistemin bütün hücrelerinin kök hücrelerden başlayarak geliştiği yerdir.¹

Daha fazla bilgi için, primer immün yetmezlik konusunda eğitim materyalleri sağlayabilecek hemşire veya doktorunuzla görüşün.

Referanslar: 1. Blaese RM ve ark ed. in IDF Patient and Family Handbook. 2013.
2. https://www.enthealth.org/conditions/tonsils-and-adenoids/(Erişim tarihi: Mart 2024)

Bu web sitesi sadece eğitim amaçlıdır. Bu sitedeki bilgiler, bir hekim veya eczacıya danışmanın yerine geçemez. Daha fazla bilgi için bir hekime ve / veya bir eczacıya başvurunuz.

immunyetmezlik.com, Takeda İlaç Sağlık San. Tic. Ltd. Şti. tarafından oluşturulmuştur. Bu internet sitesi kamuya immün yetmezliğe dair sağlıkla ilgili konularda bilgi vermek amacıyla endüstri ve hukuk standartları uyarınca Takeda tarafından geliştirilmiş ve finanse edilmiştir. Bu bilgiler yalnızca bilgilendirme amacıyla halka açıktır; bir sağlık sorunu, hastalığın tanısı veya tedavisi için kullanılmamalıdır. Sağlık uzmanına danışma yerine geçmez. Daha fazla öneri için lütfen sağlık uzmanınıza danışın. Takeda doğru ve güncel bilgilerin kullanılması için elinden gelen tüm makul çabaları göstermektedir. Ancak, internet sitesinde bulunan bilgiler eksiksiz değildir. Telif hakkı 2024 Takeda İlaç Sağlık San. Tic. Ltd. Şti. Tüm hakları saklıdır. Takeda ve Takeda Logosu, Takeda Pharmaceutical Company Limited'in ticari markalarıdır.

Kan, vücudun bir bölümünden diğerine bağışıklık sisteminin özel hücrelerini ve proteinlerini taşıyan dolaşım sistemidir.¹

İmmün sistemin hücreleri, lenfositler (T-hücreleri, B-hücreleri), nötrofiller ve monosit/makrofajlar olarak ayrılırlar. Bunların hepsi kanda bulunur ve beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) olarak bilinir. İmmün sistemin proteinlerinin çoğunluğu sinyal veren proteinler (genelde sitokinler olarak bilinirler), antikorlar ve kompleman proteinlerdir.¹

T Hücreleri

T hücreleri, vücudumuzu patojenlere ve kanser hücrelerine karşı koruyan bağışıklık hücreleridir.²

Her birinin özel fonksiyonları olan farklı türde T hücre lenfositleri bulunmaktadır.
En yaygın T hücre tipleri arasında aşağıdakiler vardır:²

Yardımcı T hücreleri sitotoksik T hücreleri ve makrofajları aktive ederler ve B hücre lenfositlerinden antikor oluşumunu uyarırlar. ²
Sitotoksik T hücreleri enfekte hücreleri, sindirim enzimleri taşıyan kesecikleri kullanarak aktif bir şekilde parçalarlar.²
Düzenleyici T hücreleri daha fazlasına gerek kalmadığı zamanlarda B ve T hücrelerinin aktivitesini baskılayarak bağışıklık cevabını azaltırlar.²
Bellek T hücreleri daha önceden bilinen antijenlere karşı koruma sağlarlar ve bazı patojenlere karşı hayat boyu bağışıklık oluştururlar.²

B Hücreleri

B hücreleri hastalık yaratan maddelerle karşılaştığında, antikor üreten plazma hücrelerinin içinde olgunlaşarak tepki verirler. Antikorlar immünoglobulinler olarak da bilinen kandaki oldukça özelleşmiş proteinlerdir. Antikorlar yabancı maddeleri kendilerine bağlar ve onları imha için işaretler.¹

Beş temel antikor türü vardır:

IgM antikorları tepki veren ilk antikorlardır. Enfeksiyonun ilk günlerinde önemli koruma sağlarlar. Bu antikorlar, bakterilerin öldürülmesine yardımcı oldukları yer olan kan dolaşımında kalma eğilimi gösterirler.¹
IgG antikorları büyük miktarlarda oluşur ve dolaşım sisteminde birkaç hafta boyunca bulunur. Kandan hücrelere kolaylıkla geçebilir. Sadece IgG antikorları plasenta yoluyla anneden yenidoğana geçerek bebekte bağışıklık oluşturur.¹
IgA antikorları, gözyaşı, tükürük ve mukus gibi vücut sıvılarında salgılanır. Solunum yollarında ve bağırsaklarda enfeksiyona karşı koruma sağlarlar. Bazı IgA antikorları dolaşım sistemine de geçebilir.¹
IgE antikorları normalde az miktarlarda bulunur ve alerjik reaksiyonlarda önemlidir.¹
IgD antikorları B hücrelerinin yüzeyinde mevcut olabilir, ancak işlevleri günümüzde tam olarak anlaşılamamıştır.¹

Antikorlar, bağışıklık sistemine mikropların yok edilmesi gerektiğini bildirerek patojenleri öldürmeyi kolaylaştırır.¹

Fagositler

Fagositler, patojeni çevreleyerek ve sindirerek yutan hücrelerdir. Temel fagosit türleri nötrofiller, monositler ve makrofajlardır. Makrofajlar süpürücü gibi davranır. Antikorların bağlandığı istilacı patojenleri ararlar ve sonra diğer makrofajların gelip bunları yok etmesi için alarm sinyalleri gönderirler.¹

Kompleman Sistem

Kompleman sistemi, patojenlere karşı savunmak için düzenli olarak çalışan kan dolaşımındaki bir grup proteindir. Bu proteinler vücudu enfeksiyondan kurtarmak için antikorlar ve fagositler ile çalışırlar.¹

Referanslar: 1. Blaese RM ve ark ed. in IDF Patient and Family Handbook. 2013.
2. https://www.thoughtco.com/t-cells-meaning-373354 (Erişim tarihi: Mart 2024)